Mięsień pośladkowy średni
łac. – musculus gluteus medius
Mięsień pośladkowy średni jest szerokim, grubym i pierzastym mięśniem, który znajduje się pod mięśniem pośladkowym wielkim, a jego górna i przednia część wysuwa się spod niego. Usytuowany jest on na bocznej powierzchni miednicy i można go wyczuć podczas stania na jednej nodze. Odgrywa bardzo ważną rolę w stabilizacji miednicy podczas chodzenia, biegania i innych aktywności fizycznych.
Powierzchnia pośladkowa talerza kości biodrowej między kresą pośladkową tylną a przednią, powięź pośladkowa
Krętarz większy kości udowej
Działanie na staw biodrowy: odwodzi (główna funkcja), zgina i rotuje wewnętrznie (przednie włókna), prostuje i rotuje zewnętrznie (tylne włókna)
Przy ustabilizowanej kości udowej: pochyla miednicę bocznie w stronę nogi obciążanej (przy chodzeniu lub staniu na jednej nodze)
Nerw pośladkowy górny (L4-S1)
Tętnica pośladkowa górna, tętnica okalająca udo boczna
1. Przyczepy
Przyczep początkowy
Mięsień pośladkowy średni rozpoczyna się wachlarzowato na powierzchni pośladkowej talerza kości biodrowej pomiędzy kresą pośladkową tylną a przednią oraz na silnej powięzi pośladkowej, która dystalnie przechodzi w pasmo biodrowo-piszczelowe.
Przyczep końcowy
Włókna przebiegają zbieżnie ku dołowi, a następnie przyczepiają się do bocznej powierzchni krętarza większego kości udowej za pomocą krótkiego ścięgna.
Poniżej znajdziesz slajder szczegółowo podsumowujący przyczepy!
2. Funkcja
Mięsień pośladkowy średni przy ustalonej miednicy jest najsilniejszym odwodzicielem stawu biodrowego.
Z uwagi na wachlarzowaty układ włókien, przednia i tylna część mięśnia pośladkowego średniego działają w sposób antagonistyczny. Część przednia, której przyczepy znajdują się przed osią poprzeczną stawu, powoduje zgięcie stawu biodrowego, podczas gdy część tylna powoduje jego wyprost. W zależności od działania tych dwóch części mięśnia udo może ulec rotacji na zewnątrz lub do wewnątrz. Należy zaznaczyć, że działanie części tylnej, powodującej rotację na zewnątrz, jest znacznie silniejsze od działania części przedniej.
Mięsień ten odgrywa bardzo ważną rolę przy chodzeniu. Gdy podczas każdego kroku ciężar ciała spoczywa na kończynie obciążanej, mięsień ten pochyla miednicę w kierunku tej kończyny, aby utrzymać ją w poziomie.
Jako całość: odwodzi w stawie biodrowym
Przednie włókna: zginają, rotują wewnętrznie w stawie biodrowym
Tylne włókna: prostują, rotują zewnętrznie w stawie biodrowym
Pochyla miednicę bocznie w stronę nogi obciążanej podczas chodu czy stania na jednej nodze.
3. Unerwienie
Mięsień pośladkowy średni unerwiony jest przez nerw pośladkowy górny (L4-S1).
Nerw pośladkowy górny (L4-S1)
4. Unaczynienie
Mięsień pośladkowy średni unaczyniony jest przez:
tętnicę pośladkową górną,
tętnicę okalającą udo boczną.
Tętnica pośladkowa górna, tętnica okalająca udo boczna
5. Rozwiąż quiz
Aby utrwalić wiedzę dotyczącą mięśnia pośladkowego średniego, rozwiąż quiz znajdujący się poniżej!
Mięsień pośladkowy średni – Podsumowanie
Twój najlepszy wynik: 0/8
Opracowano na podstawie
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.