Mięsień półkolcowy
łac. – musculus semispinalis
Mięsień półkolcowy to mięsień, który łączy wyrostki poprzeczne z wyrostkami kolczystymi kręgów. Przebiega bardzo stromo, jego włókna przeskakują około 5-6 kręgów. Nie występuje w okolicy lędźwiowej. Składają się na niego:
mięsień półkolcowy klatki piersiowej,
mięsień półkolcowy szyi,
mięsień półkolcowy głowy.
Niektórzy autorzy traktują mięsień półkolcowy klatki piersiowej i mięsień półkolcowy szyi jako jeden mięsień (mięsień półkolcowy klatki piersiowej i szyi – musculus semispinalis thoracis et cervicis). My obraliśmy podział na trzy mięśnie (najczęściej powtarzający się podział).
Mięsień półkolcowy klatki piersiowej: wyrostki poprzeczne kręgów Th6-Th12
Mięsień półkolcowy szyi: wyrostki poprzeczne kręgów Th1-Th6
Mięsień półkolcowy głowy: wyrostki poprzeczne kręgów C4-Th6
Mięsień półkolcowy klatki piersiowej: wyrostki kolczyste kręgów Th1-Th6
Mięsień półkolcowy szyi: wyrostki kolczyste kręgów C2-C7
Mięsień półkolcowy głowy: kość potyliczna między kresami karkowymi górną i dolną
Mięsień półkolcowy klatki piersiowej i szyi: zgina bocznie kręgosłup szyjny i piersiowy, jednocześnie rotuje go w stronę przeciwną (działając jednostronnie), prostuje kręgosłup szyjny i piersiowy (działając obustronnie)
Mięsień półkolcowy głowy: zgina bocznie głowę, jednocześnie rotuje ją w stronę przeciwną (działając jednostronnie), prostuje głowę (działając obustronnie)
Gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych C1-C6, Th4-Th12
Tętnica potyliczna, tętnica szyjna głęboka, tętnica kręgowa, tętnice międzyżebrowe tylne
1. Przyczepy
Przyczep początkowy
Mięsień półkolcowy klatki piersiowej rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych kręgów Th6-Th12.
Mięsień półkolcowy szyi rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych kręgów Th1-Th6.
Mięsień półkolcowy głowy rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych i wyrostkach stawowych kręgów C4-C7 oraz na wyrostkach poprzecznych kręgów Th1-Th6.
Przyczep końcowy
Mięsień półkolcowy klatki piersiowej kończy się na wyrostkach kolczystych kręgów Th1-Th6.
Mięsień półkolcowy szyi kończy się na wyrostkach kolczystych kręgów C2-C7.
Mięsień półkolcowy głowy kończy się na łusce kości potylicznej pomiędzy kresami karkowymi górną i dolną.
Poniżej znajdziesz slajder szczegółowo podsumowujący przyczepy!
2. Funkcja
Mięsień półkolcowy klatki piersiowej i szyi działając jednostronnie, zgina bocznie kręgosłup szyjny i piersiowy oraz rotuje go w stronę przeciwną. Działając obustronnie, prostuje wcześniej wspomniane odcinki kręgosłupa.
Mięsień półkolcowy głowy działając jednostronnie, zgina bocznie głowę i rotuje ją w stronę przeciwną. Działając obustronnie, prostuje głowę.
Mięsień oddziałuje bezpośrednio na głowę przez mięsień półkolcowy głowy. Pośrednio, ruchy głowy mogą być wynikiem działania mięśnia półkolcowego szyi.
Mięsień półkolcowy klatki piersiowej i szyi: zgina bocznie kręgosłup szyjny i piersiowy, jednocześnie rotuje go w stronę przeciwną
Mięsień półkolcowy głowy: zgina bocznie głowę, jednocześnie rotuje ją w stronę przeciwną
Mięsień półkolcowy klatki piersiowej i szyi: prostuje kręgosłup szyjny i piersiowy
Mięsień półkolcowy głowy: prostuje głowę
3. Unerwienie
Mięsień półkolcowy unerwiony jest przez odgałęzienia przyśrodkowe gałęzi grzbietowych:
nerwów rdzeniowych C1-C5 (półkolcowy głowy),
nerwów rdzeniowych C2-C6 i Th4-Th12 (półkolcowy klatki piersiowej i szyi).
Gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych C1-C6, Th4-Th12
4. Unaczynienie
Mięsień półkolcowy unaczyniony jest przez:
tętnicę potyliczną (gałąź zstępująca),
tętnicę szyjną głęboką,
tętnicę kręgową,
tętnice międzyżebrowe tylne (gałęzie grzbietowe).
Tętnica potyliczna, tętnica szyjna głęboka, tętnica kręgowa, tętnice międzyżebrowe tylne
5. Rozwiąż quiz
Aby utrwalić wiedzę dotyczącą mięśnia półkolcowego, rozwiąż quiz znajdujący się poniżej!
Mięsień półkolcowy – Podsumowanie
Twój najlepszy wynik: 0/15
Opracowano na podstawie
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.