Anatomik.pl

Aplikacja mobilna Anatomik

Pobierz za darmo, dostępna w App Store
oraz Google Play

Mięsień potyliczno-czołowy

łac. – musculus occipitofrontalis

Mięsień potyliczno-czołowy to płaski, czworokątny mięsień leżący tuż pod skórą na sklepieniu czaszki, rozpięty między potylicą a czołem. Składają się na niego dwa brzuśce:

  • brzusiec potyliczny,

  • brzusiec czołowy.

Oba brzuśce połączone są ze sobą błoną ścięgnistą nazywaną czepcem ścięgnistym.

  • Czepiec ścięgnisty połączony jest ściśle ze skórą głowy oraz luźno z okostną sklepienia czaszki.

Mięsień potyliczno-czołowy razem z mięśniem skroniowo-ciemieniowym tworzą mięsień naczaszny (musculus epicranius).

Mięsień potyliczno-czołowy

(musculus occipitofrontalis)

Brzusiec potyliczny

(venter occipitalis)

Czepiec ścięgnisty

(galea aponeurotica)

Brzusiec czołowy

(venter frontalis)

Tabela przedstawia uproszczoną charakterystykę mięśnia potyliczno-czołowego
Przyczep początkowy

Brzusiec potyliczny: kresa karkowa najwyższa, wyrostek sutkowaty kości skroniowej
Brzusiec czołowy: skóra brwi i gładzizny

Przyczep końcowy

Czepiec ścięgnisty (oba brzuśce)

Funkcja

Unosi brwi do góry i wytwarza na czole poprzeczne fałdy, ustala położenie czepca ścięgnistego na sklepieniu czaszki

Unerwienie

Nerw twarzowy (VII)

Unaczynienie

Brzusiec potyliczny: tętnica potyliczna
Brzusiec czołowy: tętnica nadoczodołowa, tętnica nadbloczkowa, tętnica skroniowa powierzchowna

1. Przyczepy

Przyczep początkowy

Poniżej szczegółowo opisano przyczepy początkowe obu brzuśców mięśnia potyliczno-czołowego.

  • Brzusiec potyliczny rozpoczyna się na bocznych 2/3 kresy karkowej najwyżej zachodząc na wyrostek sutkowaty kości skroniowej.

  • Brzusiec czołowy rozpoczyna się w skórze brwi i w skórze pokrywającej gładziznę oraz przenika we włókna mięśni położonych poniżej.

Przyczep końcowy

  • Oba brzuśce przechodzą we wspólne ścięgno w postaci czepca ścięgnistego.

  • Czepiec ścięgnisty połączony jest ściśle ze skórą głowy oraz luźno z okostną sklepienia czaszki. Bocznie sięga aż do kresy skroniowej.

Poniżej znajdziesz slajder szczegółowo podsumowujący przyczepy!

Brzusiec potyliczny

• Przyczep początkowy: boczne 2/3 kresy karkowej najwyższej, wyrostek sutkowaty kości skroniowej
• Przyczep końcowy: czepiec ścięgnisty

Czepiec ścięgnisty

• Połączony ściśle ze skórą głowy
• Połączony luźno z okostną sklepienia czaszki
• Bocznie sięga do kresy skroniowej

Brzusiec czołowy

• Przyczep początkowy: skóra brwi, skóra pokrywająca gładziznę
• Przyczep końcowy: czepiec ścięgnisty

2. Funkcja

Oba brzuśce mięśnia potyliczno-czołowego zawsze kurczą się jednocześnie.

Napięcie spoczynkowe obu brzuśców ustala czepiec ścięgnisty na sklepieniu czaszki.

Przy skurczu, brzusiec potyliczny napina czepiec ścięgnisty, który to staje się punktem stałym dla brzuśca czołowego. Efektem pracy brzuśca czołowego jest uniesienie brwi do góry i wytworzenie poprzecznych fałdów na czole.

Tabela przedstawia funkcję mięśnia potyliczno-czołowego
Przy napięciu spoczynkowym

Oba brzuśce ustalają czepiec ścięgnisty na sklepieniu czaszki

Przy skurczu

Brzusiec potyliczny napina czepiec ścięgnisty, tworząc punkt stały dla brzuśca czołowego. Efektem pracy brzuśca czołowego jest uniesienie brwi i wytworzenie poprzecznych fałdów na czole

3. Unerwienie

Mięsień potyliczno-czołowy unerwiony jest przez:

  • Brzusiec potyliczny:

  • gałąź potyliczna nerwu usznego tylnego (od nerwu twarzowego).

  • Brzusiec czołowy:

  • gałęzie skroniowe nerwu twarzowego.

Tabela przedstawia unerwienie mięśnia potyliczno-czołowego
Unerwienie

Nerw twarzowy (VII)

4. Unaczynienie

Mięsień potyliczno-czołowy unaczyniony jest przez:

  • Brzusiec potyliczny:

  • tętnicę potyliczną.

  • Brzusiec czołowy:

  • tętnicę nadoczodołową,

  • tętnicę nadbloczkową,

  • gałąź czołowa tętnicy skroniowej powierzchownej.

Tabela przedstawia unaczynienie mięśnia potyliczno-czołowego
Unaczynienie

Brzusiec potyliczny: tętnica potyliczna
Brzusiec czołowy: tętnica nadoczodołowa, tętnica nadbloczkowa, tętnica skroniowa powierzchowna

5. Rozwiąż quiz

Aby utrwalić wiedzę dotyczącą mięśnia potyliczno-czołowego, rozwiąż quiz znajdujący się poniżej!

Obrazek

Mięsień potyliczno-czołowy – Podsumowanie

0

Twój najlepszy wynik: 0/11

START

Opracowano na podstawie

  1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
  2. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
  3. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.